Het gaat goed met de Aziatische olifantenvrouwtjes die vorige maand van Diergaarde Blijdorp in Rotterdam zijn verhuisd naar Washington in de Verenigde Staten. Ze zijn net uit quarantaine - verplicht na zo'n reis - en hebben hun soortgenoten in Smithsonian National Zoo nog niet ontmoet, vertelt onderzoeker Jeroen Kappelhof, die meereisde met de olifanten Trong Nhi en Nhi Linh. Wel mogen ze nu de vele verblijven van de dierentuin ontdekken.

Wageningen University & Research (WUR) berichtte deze week over de lange tocht. Met de diersoort gaat het erg goed in Europese dierentuinen, maar in de VS niet. De onderzoekers hopen dat de vruchtbare Trong Nhi en Nhi Linh zullen helpen om de populatie te laten groeien en meer genetische diversiteit aan te brengen.

De twee werden al maanden van tevoren getraind voor de lange reis, in de hoop die minder stressvol te laten zijn voor de dieren. Ze vlogen begin november vanaf Luik in België met een vrachtvlucht naar de J.F. Kennedy Luchthaven in New York. Vanuit daar gingen ze verder naar Washington. "Ze konden met hun slurf elkaar aanraken tijdens de reis", zegt Kappelhof. "Ook hadden ze natuurlijk genoeg water en voedsel." Naast de onderzoeker gingen ook een dierenarts en twee dierenverzorgers mee met de vlucht.

"Ik kreeg de indruk dat de olifanten de reis vrij kalm hebben doorlopen, maar dat is natuurlijk altijd gissen als mens", zegt Kappelhof. Het is niet de intentie dat er vaker een vrachtvlucht olifanten intercontinentaal verhuist. "Dat dit gebeurt is vrij uitzonderlijk." Hij zegt wel dat er internationaal steeds meer samenwerking komt om de Aziatische olifant en de genen van de diersoort te onderzoeken.

Kappelhof doet onderzoek naar de genetische diversiteit van het dier. Toen dierentuinen de Aziatische olifanten kregen, kwamen zij overal vandaan. "De een was een cadeau van de Thaise koning, en veel kwamen er bijvoorbeeld uit Birma. Deze dieren hadden anders genetisch materiaal, maar zijn nu al lange tijd bij elkaar", zegt de onderzoeker. "Het is de vraag in hoeverre hun genetische materiaal nog overeenkomst met dat van de beesten in het wild."

Voor het onderzoek kijkt Kappelhof naar het huidige genetische materiaal van olifanten in dierentuinen wereldwijd en naar dat van olifanten die ooit uit het wild kwamen, maar nu in dierentuinen leven. Mogelijk worden er later ook monsters toegevoegd van olifanten in het wild in bijvoorbeeld Laos, Thailand, Sri Lanka en India.

De Aziatische olifant is een bedreigde diersoort. Onderzoekers bekijken nu of het ooit mogelijk wordt om olifanten uit de dierentuinen terug te brengen naar het wild. "Maar dit plan zit nog in de brainstormfase", zegt Kappelhof. Als de olifanten genetisch te erg van elkaar verschillen kan dat grote gevolgen hebben, en mogelijk zelfs schadelijk zijn voor de soort.